Biografie
Louis Zimmer (1888 – 1970)
Vader Zimmer is eerder op een toevallige manier in Lier verzeild geraakt. Hij werd geboren in 1846 in Wardin, een plaatsje in de omstreken van Bastogne (prov. Luxemburg). Van beroep was hij horlogemaker. Tijdens de oorlog van 1870 ging vader Zimmer bij de gendarmerie en moest hij de grens bewaken, wat een vervelende job bleek te zijn. Na de oorlog – die slechts enkele weken duurde – diende hij echter zijn termijn van drie jaar uit te doen en werd hij overgeplaatst naar Lier. In augustus 1878 huwde hij te Antwerpen met Maria Elisabeth Lauwers uit Wilrijk. Hij vestigde zich als horlogemaker te Lier, eerst in de Kerkstraat en later in de Heilige Geeststraat in het huis genaamd “Het Klaverblad”. Door de Lierenaars werd zijn zaak aangeduid als “bij den gendarm”. Buiten een jaarlijkse reis naar Zwitserland was vader Zimmer een beetje een kluizenaarsfiguur die de meeste tijd doorbracht in zijn klein werkkamertje in de schaduw van de Sint-Gummarustoren. Achter dat witte geveltje, opgesmukt door een mooi Sint Annabeeld, werd Louis Zimmer geboren op 8 september 1888 om elf uur ’s avonds. Louis Zimmer was de laatste telg in een rij van zeven.
Jeugd
Reeds tijdens zijn middelbare studies muntte Zimmer uit in wiskunde en sterrenkunde. Na het beëindigen van zijn studies hielp Louis zijn vader in het atelier wat tevens zijn beste leerschool is geweest. Hij klungelde graag met al dat raderwerk dat zo wonderlijk de tijd regelt. Met aandacht volgde hij het geduldig werk van zijn vader en speurde de oorzaken op van de defecten van de in herstelling gebrachte uurwerken. Later zocht hij vooral naar het waarom van die dingen en verdiepte hij zich verder in de geheimen van het vak.
In die tijd was voor de legerdienst de zogenaamde “loting” van kracht. Deze viel voor Zimmer gunstig uit want het nummer 224 stelde hem vrij van de jarenlange soldatendienst. Wel werd hij ingelijfd bij de toenmalige “garde civique”.
Op 22 augustus 1916 huwde Louis Zimmer met Bertha Dirckx uit Lint. De eerste wereldoorlog verliep vrij rustig voor het jonge gezin. Tijdens deze periode studeerde hij ernstig astronomie en geologie. Hij ging berekeningen maken van al wat betrekking had op verdeling en afmeting van tijd. Wetenschappelijke werken werden aangekocht en geraadpleegd wat resulteerde in een waardevolle bibliotheek.
Voor zijn huwelijk maakte Zimmer reeds enkele buitenlandse reizen naar Italië en Zwitserland om er de beroemdste uurwerken te bestuderen en de belangrijkste fabrieken te bezoeken. Na de oorlog bezocht hij het Koninklijk Meteorologisch Instituut te Brussel en de meest interessante torens van eigen land. Van alle kanten werd op Zimmer beroep gedaan om zijn veelzijdige kennis van uurwerken en klokkenspelen.
Hoeveel tijd heeft de traagste wijzer op de Wonderklok nodig om één omwenteling te maken?
ANTWOORD
Op wijzerplaat 8 en 10 van de Wonderklok doet de grote wijzer er 25.800 jaar over om één omwenteling te maken...
Aan welke rivier ligt de Zimmertoren?
b. De Kleine Nete
c. De Grote Nete
ANTWOORD
De Zimmertoren ligt aan de Kleine Nete (b)
Genie
Naast zijn praktijk van uurwerkmaker heeft Zimmer heel wat ingewikkelde horloge- en klokken constructies verwezenlijkt. Gedurende de oorlogsjaren 1914 – 18 vervaardigde hij zijn eerste wonderpendule met elf wijzerplaten, die hij bij het einde van de vijandelijkheden aan Koning Albert I heeft geschonken. Voor Koning Leopold III vervaardigde Zimmer een prachtige zonnewijzer als huwelijksgeschenk. Prinses Marie-José ontving bij haar huwelijk een pendule met de schijngestalten van de maan en met de nieuwe kalender (die echter nooit doorgang zou vinden).
Voordien had Zimmer een uniek systeem, waarop hij vooraf zijn eerste octrooi had genomen, toegepast bij de verbetering van het uurwerk met rammel en beiaard van de Sint Gummarustoren. Ook de verlichting van het torenuurwerk in 1925 was enig in Europa. Op 29 juni 1930 werd dan zijn Jubelklok (ter gelegenheid van 100 jaar België) – ondergebracht in de opgeknapte Corneliustoren – plechtig ingehuldigd. Een jaar later kwam er de astronomische studio met planetarium bij. De Wonderklok construeerde hij ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling 1935 in Brussel. Dit kunstwerk verhuisde in juli 1938 naar de wereldtentoonstelling in New York waarvan het pas zestien jaar later zou terugkeren. De Wonderklok kreeg dan een onderkomen in het nieuw gebouwde Zimmerpaviljoen.
Zimmer 80
In 1963 tijdens het koninklijk bezoek aan Lier ontving Louis Zimmer uit de handen van Koning Boudewijn het ereteken van Officier in de Leopoldsorde. In 1966 werden Louis Zimmer en zijn echtgenote op grootse en hartelijke wijze gevierd bij hun gouden huwelijksjubileum.
Op 8 september 1968 werd Louis Zimmer door de stad Lier plechtig gehuldigd naar aanleiding van zijn 80ste verjaardag. In de voormiddag werd een plechtige dankmis gecelebreerd in de Sint-Gummaruskerk. In de namiddag werd aan de woning van Zimmer een gedenkplaat onthuld die werd ontworpen door beeldhouwer René Boschmans. Begeleid door de Lierse reuzentrein stapte het gezelschap op naar het stedelijk museum waar een academische zitting plaatsvond. Uit de toespraak van toenmalig Burgemeester Frans Breugelmans citeren we: “Van Zimmer, de rasechte Lierenaar, die totaal belangloos zijn wetenschap ten dienste stelde van zijn stad en van de Lierenaars, mag terecht worden gezegd dat hij de grondlegger is van het toerisme te Lier. Sinds 1930 is de Zimmertoren synoniem geworden voor Lier in binnen- en buitenland.” In naam van de hele bevolking bracht de burgemeester dan hulde aan Louis Zimmer. Ook Mevrouw Zimmer werd in de hulde betrokken. De voorzitter van het Zimmertorencomité, de heer Roofthooft zei het zo: “Twee grote stromingen komen bij deze uitzonderlijk begaafde man steeds naar voren en dat zijn de ontembare drang naar verwezenlijking en betere kennis van alles wat met de hemellichamen te maken heeft en de grote liefde voor zijn stad”.
De feestrede werd uitgesproken door Professor Dr. A. G. Velghe, directeur van de koninklijke sterrenwacht. Hij noemde de Zimmertoren “meer dan een toeristische bezienswaardigheid”. De spreker wees op de grote didactische waarde van het gepresteerde werk en vond dit de essentie van de Zimmertoren. “De Zimmertoren is de schakel tussen de leek en de vakspecialist, die de geestdrift opwekt en de mens dieper doet nadenken over het mooie raderwerk dat de bewegingen in het heelal beheerst. Nu dat men er naar streeft het visuele element in het onderwijs en de vulgarisering van de wetenschap een steeds belangrijker rol te laten spelen, mag terecht worden bevestigd dat de Zimmertoren, nog meer dan in het verleden, een verheven taak heeft te vervullen”.
Tijdens de zitting werd ook een gelukstelegram voorgelezen vanwege Koning Boudewijn en Koningin Fabiola. De feestdag werd besloten met een groots volksbal.
Ereburger
In de plechtige raadszitting van 13 juni 1970 werd Louis Zimmer als eerste ereburger van de stad Lier aangesteld n.a.v. de 40ste verjaardag van de inhuldiging van de Zimmertoren. Bij die gelegenheid ontving hij ook de zilveren medaille van toeristische verdiensten. Na de plechtigheid bracht de Lierse reuzenfamilie een saluut aan de eerste Lierse ereburger.
Nadien bleef Louis Zimmer naarstig zijn dagelijks werk verrichten, het herstellen van uurwerken en vooral het onderhouden van zijn Zimmertoren. Zijn trouwste metgezellen waren zeker Pier Brouwers en Jozef Vervoort aan wie Zimmer de kennis overdroeg van het wonderlijk mechanisme in al zijn onderdelen.
Zaterdag 12 december 1970 om acht uur ’s morgens overleed Louis Zimmer. Hij was tweeëntachtig jaar oud. Donderdag 17 december werd Louis Zimmer naar zijn laatste rustplaats gebracht. Een grote schare Lierenaars nam afscheid van zijn ereburger. De rouwstoet trok langs de Zimmertoren waar als hulde aan zijn ontwerper het defilé van koningen en burgemeesters plaatsvond.
Bij het binnenkomen van de Sint-Gummaruskerk luidde de Salvatorklok die reeds enkele jaren gezwegen had wegens de bedenkelijke toestand van de toren. Ook hier werd een uitzondering gemaakt voor een uitzonderlijk man – Ludovicus Emilius Zimmer.
